Zo winterstil als Tuin de Bajonet er momenteel bij ligt, zo zomers levendig vertellen Agnes Hendriks en Maura Nanlohy over hun geliefde plek, waar ze vanaf het eerst uur vrijwilliger zijn. Om te begrijpen hoe dit verborgen paradijsje tot stand kwam, moeten we even terug in de tijd.
Als geboren en getogen Oude Westenaarse weet Agnes (‘pin me niet vast op een jaartal’) te vertellen: ”Toen rond 1985 de Dirk van Waaij school werd afgebroken en plaats maakte voor Babylon, heeft het terrein dat over was een tijdje braak gelegen. Totdat in de jaren negentig Woonstad de bewoners toestemming gaf om er twaalf volkstuintjes aan te leggen. Ik had er ook zo’n tuintje. Naast mij kweekte mijn buurman hele grote Koi Karpers. Hij breidde alsmaar uit en omdat ik het toch erg druk had als alleenstaande moeder met drie kinderen, zei ik: ‘Neem mijn tuintje er ook maar bij’. Kon ik gewoon gezellig bij hem in de tuin zitten zonder dat ik er al te veel werk aan had. De buurman hield ook toezicht op het tuintjescomplex. Toen hij overleed begon de boel te verpauperen. Op een gegeven moment greep Woonstad in. Er moest een nieuwe bestemming voor het gebied komen.”
Van karperbasis tot theehuis
Landschapsarchitect Wolbert van Dijk kreeg de opdracht om te kijken hoe dit binnenterrein het beste opgeknapt zou kunnen worden in verbinding doen met de mensen die er omheen wonen en werken. Zes volkstuintjes werden goed verzorgd en zijn intact gebleven. Marja Brand van Arta la Tarta besloot om haar muur te slopen en op de plek van haar achtertuin een labyrinth te maken. Ze heeft vrienden gevraagd om allemaal een mooie steen te komen brengen. Alles bij elkaar bleef er een gebied van rond 600 vierkante meter waar iets nieuws gemaakt kon worden. Zo is de gemeenschappelijke Tuin de Bajonet ontstaan.
Maura: “Het ontwerpen van de tuin was een prachtig proces. We zijn met bladen, tuinmagazines, scharen en plaksel aan de slag gegaan om moodboards te maken. Er kwamen de wildste ideeën uit, zoals een kindertuin met een boomhut. Die laatste staat trouwens nog steeds op het verlanglijstje. Van daaruit is onder leiding van Wolbert de inrichting ontstaan. Architect Ruud Brugghe, die net als Wolbert enorm veel gratis tijd en enthousiasme in het project heeft gestoken, heeft op basis van het oude karperbasin een prachtig theehuis ontworpen. Ook het podium is van zijn hand. Vrijwilligers bouwden het onder zijn supervisie. Woonstad is ook actief bij het ontstaan van de tuin betrokken gebleven. Een aannemer kwam de bodem, die een grote modderpoel was, geschikt maken en heeft een toegangspoort geplaatst. We konden een zogenaamd ‘ontwikkelcontract’ met Woonstad afsluiten, waardoor we heel veel ruimte voor eigen invulling hebben.
Duurzaam, samen ontwikkelen, klein beginnen.
Van begin af aan is de zorg voor het milieu meegenomen. Het regenwater wordt opgevangen in plastic filterkratten onder het terras. Dat is goed voor de afwatering in de buurt en brengt minder werkzaamheden voor het Waterschap met zich mee. Maura volgde dit jaar een cursus bij stadskwekerij ‘Uit je eigen stad’. “Die kennis ga ik natuurlijk terugbrengen in de tuin”. In de activiteiten is ‘klein beginnen’ het motto. Maura: “Laatst bedachten we dat het mooi zou zijn om een kookboek uit te geven met recepten van producten die in de tuin en de kas zijn gekweekt: pompoenen, artisjokken, aubergines en courgettes, tomaten…en ook allerlei kruiden. We beginnen dan eerst eens met een map waar iedereen recepten in kan stoppen. Daaruit kan dan vanzelf een, toch dure uitgave, van een kookboek groeien. Zo gaan we zuinig met onze financiële middelen om.
Terugkijkend staan Maura en Agnes zelf versteld van de vele activiteiten die al in de Tuin hebben plaatsgevonden: long table dinners, lunches, barbecues – natuurlijk allemaal met zoveel mogelijk producten uit de tuin – kinderactiviteiten, bedrijfsuitjes, burendag, Chinees bloemschikken, gedichten voordragen… Maura: “We hebben ook meegedaan aan ‘verborgen tuinen’. Er kwamen in totaal 300 mensen. De activiteiten ontstaan vanzelf vanuit het contact met buurtbewoners en organisaties in de wijk. Zo helpen de leerlingen van de Praktijkschool mee met de catering. De mensen van Klus en Werk van Pameijer werken mee in de tuin. De basisschool Babylon komt in mei met een groep kinderen moestuinieren.
Facebookpagina.
Sinds 1 april is Tuin de Bajonet weer open. Op dinsdag tussen 12.00 en 15.00, donderdag en vrijdag tussen 11.00 en 15.00 en zaterdag tussen 11.00 en 17.00 uur. Iedere buurtbewoner is welkom om te genieten van dit rustpunt in de wijk, om mee te helpen of iets te organiseren. Voor het gebruik van de Tuin gelden wel randvoorwaarden, die moeten garanderen dat het karakter van de Tuin behouden blijft en de omwonenden geen last ondervinden. Op de Facebookpagina kan iedereen volgen wat er in de Tuin zoal gebeurt. “We hebben zelfs volgers van buiten de stad, bijvoorbeeld een mevrouw uit Dordrecht die vroeger in Het Oude Westen heeft gewoond.” Tuin De Bajonet wil een groene plek zijn waar het veilig is. Waar mensen rustig een krantje kunnen lezen of onkruid kunnen wieden. Waar kinderen iets kunnen leren over hoe groenten, kruiden en bloemen groeien en waar mooie dingen kunnen ontstaan. Wil je meedoen? Meld je aan bij Maura: mwnanhlohy@gmail.com of bij Marja marja@artalatarta.nl.
In de serie ‘plekken’ zetten we de schijnwerper op 22 ontmoetingsplekken in de wijk die door vrijwilligers gemaakt worden. Wie zijn er actief? Wat betekent deze plek voor de vrijwilligers en voor de bezoekers, wat doen ze er en voor welke kwesties lopen ze warm? Wat is het belang van de plek voor de buurt?
Tweeten